เมื่อวันอังคารที่ 11 มีนาคม พ.ศ. 2568 ภาควิชากายวิภาคศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้จัดการบรรยายพิเศษในหัวข้อ “Unraveling the Molecular Mechanisms of Cell Migration: From Tissue Morphogenesis to Cancer Progression” ณ ห้อง AN1-202 ระหว่างเวลา 9.30-10.30 น.

การบรรยายครั้งนี้ได้รับเกียรติจาก ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.โคจิ สึทสึมิ (Koji Tsutsumi, Ph.D.) อาจารย์อาวุโสจาก Department of Biosciences, School of Science, Kitasato University ประเทศญี่ปุ่น ซึ่งเป็นนักวิจัยผู้เชี่ยวชาญด้านกลไกระดับโมเลกุลของการเคลื่อนที่ของเซลล์ โดยมีเนื้อหาครอบคลุมบทบาทสำคัญของการเคลื่อนที่ของเซลล์ในกระบวนการทางชีววิทยาต่าง ๆ เช่น การสร้างเนื้อเยื่อ (tissue morphogenesis) และการแพร่กระจายของมะเร็ง (cancer metastasis)

ภายในการบรรยาย รองศาสตราจารย์ ดร.สึทสึมิ ได้อธิบายถึงบทบาทของโครงสร้าง cytoskeleton โดยเฉพาะ แอคตินฟิลาเมนต์ (actin filaments) ที่มีความสำคัญต่อการควบคุมรูปร่างและการเคลื่อนที่ของเซลล์ รวมถึงการตอบสนองต่อสัญญาณภายนอก นอกจากนี้ยังกล่าวถึงโปรตีน FilGAP ซึ่งเป็นตัวควบคุมสำคัญของ actin cytoskeleton และมีบทบาทในการกำหนดทิศทางการเคลื่อนที่ของเซลล์ (front-rear polarity) รวมถึงการรักษาความสมบูรณ์ของเนื้อเยื่อ (epithelial integrity)

การค้นพบล่าสุดของทีมวิจัยพบว่า FilGAP มีบทบาทสำคัญในการเคลื่อนที่ของเซลล์มะเร็งผ่านเส้นทางฟอสโฟรีเลชันที่แตกต่างกัน รวมถึงการควบคุมการเติบโตของสเฟียรอยด์ในมะเร็งสมอง (glioma) โดยมีปฏิสัมพันธ์กับ mTOR pathway ซึ่งเป็นเส้นทางที่แตกต่างจากบทบาทเดิมของ FilGAP ในการควบคุม actin dynamics ผลลัพธ์เหล่านี้ช่วยให้เข้าใจถึงการควบคุมกลไกของเซลล์ต่อสิ่งเร้าในสภาพแวดล้อมที่ซับซ้อน และมีศักยภาพในการพัฒนาเป็นเป้าหมายใหม่ในการรักษามะเร็งและโรคทางพันธุกรรมที่เกี่ยวข้อง

การบรรยายได้รับความสนใจเป็นอย่างมากจากคณาจารย์ นักวิจัย และนักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษาที่เข้าร่วมฟัง โดยช่วงท้ายของการบรรยายมีการเปิดโอกาสให้ผู้เข้าร่วมสอบถามข้อสงสัยเชิงลึกเกี่ยวกับงานวิจัยและการประยุกต์ใช้ทางคลินิก ซึ่งรองศาสตราจารย์ ดร.สึทสึมิ ได้ให้คำตอบและคำแนะนำที่เป็นประโยชน์อย่างยิ่ง ภายหลังการบรรยายและตอบข้อซักถาม รองศาสตราจารย์ ดร.สมลักษณ์ อสุวพงษ์พัฒนา หัวหน้าภาควิชากายวิภาคศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้กล่าวขอบคุณและมอบของที่ระลึกแก่ผู้บรรยาย พร้อมทั้งถ่ายภาพร่วมกันเพื่อเป็นที่ระลึก

ที่ปรึกษา การเขียนข่าวเพื่อประชาสัมพันธ์: รองศาสตราจารย์ ดร.สมลักษณ์ อสุวพงษ์พัฒนา
เขียนข่าว: ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.มรกต สร้อยระย้า
ภาพถ่าย: ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.มรกต สร้อยระย้า
เว็บมาสเตอร์: ว่าที่ ร.อ. นเรศ จันทรังสิกุล