Highlight

พื้นที่ตัดขวาง หรือ cross-sectional area ของเส้นประสาท tibial บริเวณข้อเท้ามีขนาดใหญ่กว่าในกลุ่มประชากรที่ป่วยด้วยโรคเส้นประสาทส่วนปลายจากโรคเบาหวานเมื่อเทียบกับผู้ป่วยเบาหวานระยะเริ่มต้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ซึ่งสามารถนำไปใช้เพื่อคัดกรองโรคเส้นประสาทส่วนปลายตั้งแต่เนิ่น ๆ

ที่มาและความสำคัญ

โรคเส้นประสาทส่วนปลายจากโรคเบาหวาน หรือ diabetic peripheral neuropathy (DPN) เป็นโรคแทรกซ้อนที่พบได้บ่อยที่สุดในผู้ป่วยเบาหวาน แม้ว่าการศึกษาการนำกระแสประสาท (nerve conduction studies) ยังคงเป็นมาตรฐานสำหรับการวินิจฉัยโรค DPN แต่ก็ใช้เวลานาน มีค่าใช้จ่ายสูงซึ่งไม่เหมาะกับการนำมาตรวจคัดกรอง ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีเครื่องมือที่ง่ายกว่าสำหรับการวินิจฉัย DPN โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสถานพยาบาลระดับปฐมภูมิ การศึกษาก่อนหน้าหลายฉบับพบว่าพื้นที่ตัดขวาง หรือ cross-sectional area (CSA) ของเส้นประสาท tibial เมื่อวินิจฉัยด้วยอัลตราซาวด์ มีแน้วโน้มใหญ่กว่ากลุ่มประชากรปกติ ซึ่งสอดคล้องกับอาการทั่วไปของโรค DPN อย่างไรก็ดี ความรู้นี้ยังเป็นที่ถกเถียงในวงกว้างและยังไม่ได้ผลสรุปที่ชัดเจน ดังนั้น การวิเคราะห์อภิมานฉบับนี้ได้ประมวลผล CSA ของเส้นประสาท tibial ในประชากร 3,295 ราย จากงานวิจัย 16 ฉบับ ผลการวิเคราะห์พบว่า CSA ของเส้นประสาท tibial บริเวณข้อเท้ามีขนาดใหญ่กว่าในกลุ่มประชากรที่ป่วยด้วยโรคเส้นประสาทส่วนปลายจากโรคเบาหวาน (15.12 ตารางมม.) เมื่อเทียบกับผู้ป่วยเบาหวานระยะเริ่มต้น (13.39 ตารางมม.) และโดยเฉลี่ย CSA ของเส้นประสาท tibial บริเวณข้อเท้าในกลุ่มประชากรที่ป่วยด้วยโรคเส้นประสาทส่วนปลายจากโรคเบาหวานมีขนาดใหญ่กว่าผู้ป่วยเบาหวานระยะเริ่มต้นประมาณ 2 ตารางมม. ปัจจัยอื่น เช่น อายุ ก็มีผลต่อ CSA ของเส้นประสาท tibial ได้ ผลจากงานวิจัยนี้สามารถนำไปประยุกต์ใช้ทางคลินิกได้โดยตรงโดยการใช้อัลตราซาวด์ความละเอียดสูงเพื่อคัดกรองโรคเส้นประสาทส่วนปลายจากโรคเบาหวานตั้งแต่เนิ่น ๆ เพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดแผลเรื้อรังที่เท้าซึ่งหากปล่อยไว้มีโอกาสนำไปสู่การถูกตัดขา การใช้อัลตราซาวด์มีค่าใช้จ่ายที่ค่อนข้างต่ำและทำสามารถทำได้ในสถานพยาบาลระดับปฐมภูมิ

Abstract

Background: 

There is a link between diabetic peripheral neuropathy (DPN) progression and the increase in the cross-sectional area (CSA) of the tibial nerve at the ankle. Nevertheless, no prior meta-analysis has been conducted to evaluate its usefulness for the diagnosis of DPN. 

Methods: 

We searched Google Scholar, Scopus, and PubMed for potential studies. Studies had to report tibial nerve CSA at the ankle and diabetes status (DM, DPN, or healthy) to be included. A random-effect meta-analysis was applied to calculate pooled tibial nerve CSA and mean differences across the groups. Subgroup and correlational analyses were conducted to study the potential covariates. 

Results: 

The analysis of 3295 subjects revealed that tibial nerve CSA was 13.39 mm2 (CI: 10.94–15.85) in DM patients and 15.12 mm2 (CI: 11.76–18.48) in DPN patients. The CSA was 1.93 mm2 (CI: 0.92–2.95, I2 = 98.69%, p < 0.01) larger than DPN-free diabetic patients. The diagnostic criteria of DPN and age were also identified as potential moderators of tibial nerve CSA. 

Conclusions: 

Although tibial nerve CSA at the ankle was significantly larger in the DPN patients, its clinical usefulness is limited by the overlap between groups and the inconsistency in the criteria used to diagnose DPN.

KEYWORDS: peripheral neuropathy, ultrasound, diabetes, tibial nerve, cross-sectional area, meta-analysis

Citation: Senarai, T., Pratipanawatr, T., Yurasakpong, L., Kruepunga, N., Limwachiranon, J., Phanthong, P., Meemon, K., Yammine, K., Suwannakhan, A. (2022). Cross-Sectional Area of the Tibial Nerve in Diabetic Peripheral Neuropathy Patients: A Systematic Review and Meta-Analysis of Ultrasonography Studies. Medicina, 58(12), 1696. https://doi.org/10.3390/medicina58121696

RELATED SDGs:

3. GOOD HEALTH AND WELL-BEING

Goal 3: Good health and well-being

ผู้ให้ข้อมูล: ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อธิคุณ สุวรรณขันธ์
ชื่ออาจารย์ที่ทำวิจัย: อาจารย์ ดร.ลภัสรดา ยุรศักดิ์พงศ์, ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ณัฐเมธี เครือภูงา, ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.เพชรัตน์ พานทอง, รองศาสตราจารย์ ดร.ไกร มีมล, ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อธิคุณ สุวรรณขันธ์
Credit ภาพ: ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อธิคุณ สุวรรณขันธ์

 

Tags: , , , , ,